صدای پای عید می آید و دل مومن برسر دو راهی آمدن عید رمضان و رفتن ماه رمضان بلا تکلیف است، از آمدن آن یک دل شاد باشد یا از رفتن این یک محزون ؟ عید فطر پاک ترین و عیدترین عیدهاست چرا که پاداش یک ماه عبادت و شست وشوی جان درنهر پاک رمضان است
. عید فطر، عید پایان یافتن رمضان نیست ، عید برآمدن انسانی نو از خاکسترهای خویشتن خویش است، چونان ققنوس که ازخاکستر خویش دوباره متولد می شود. رمضان کوره ایی است که هستی انسان را می سوزاند و آدمی نوبا جانی تازه از آن سر بر می آورد . فطر شادی و دست افشانی بر رفتن رمضان نیست ، بر آمدن روز نو، روزی نو و انسانی نو است . بناست که رمضان با سحرها و افطارهایش ، با شبهای قدر و مناجاتهایش از ما آدمی دیگر بسازد . اگر درعید فطر درنیابیم که از نو متولد شده ایم، اگر تازگی را درروح خود احساس نکنیم، عید فطرعید ما نیست . از اینروست که در دعای قنوت نماز عید فطر می خوانیم :
اسئلک بحق هذاالیوم الذی جعلته للمسلمین عیدا و لمحمد صلی الله علیه و اله ذخراً و مزیداً .
از تو خواهم به حق این روز که آن را برای مسلمانان عید قرار دادی وبرای محمد و آل او ذخیره و فزونی ساختی ."
بگذشت مه روزه ، عید آمد وعید آمد بگذشت شب هجران معشوق پدید آمد
آن صبح چو صادق شد عذرای تو وامق شد معشوق توعاشق شد شیخ تو مرید آمد
شد جنگ ونظر آمد شد زهر و شکر آمد شد سنگ وگهر آمد شد قفل و کلید آمد
جان ازتن آلوده هم پاک به پاکی رفت هرچند چو خورشیدی برپاک و پلید آمد
ازلذت جام تو دل مانده به دام تو جان نیز چو واقف شد او نیز دوید آمد
بس توبه شایسته برسنگ تو بشکسته بس زاهد و بس عابد کو خرقه درید آمد
باغ ازدی نامحرم سه ماه نمی زد دم بر بوی بهارتو ازغیب رسید آمد
بیانات مقام معظم رهبری
به برکت ماه رمضان، براى مسلمان فرصتى پیش مىآید که باید از آن در جهت تقویت حیات معنوی و نشاط مادّىِ خود استفاده کند. یکى از درسهاى بزرگ ماه رمضان که در خلال دعا و روزه و تلاوت قرآن در این ماه باید آن را فرا بگیریم و استفاده کنیم، این است که با چشیدن گرسنگى و تشنگى، به فکر گرسنگان و محرومان و فقرا بیفتیم.
بزرگترین درس ماه رمضان، خودسازى است. اوّلین و مهمترین قدمِ خودسازى هم این است که انسان به خود و به اخلاق و رفتار خود با نظر انتقادى نگاه کند؛ عیوب خود را با روشنى و دقّت ببیند و سعى در برطرف کردن آنها داشته باشد.
ماه رمضان در هر سال، قطعهاى از بهشت است که خدا در جهنّم سوزان دنیاى مادّى ما آن را وارد مىکند و به ما فرصت مىدهد که خودمان را بر سر این سفره الهى در این ماه، وارد بهشت کنیم.
روزه، نعمت بزرگى است. شکم خالى است و مبارزه با نفس، تا حدودى در اثناى روز، از جهات مختلف وجود دارد: هرچه را دوست دارید، نمىخورید و نمىآشامید و بسیارى از مشتهیات نفسانى را براى خودتان به مدت چند ساعت ممنوع مىکنید. این، یک مبارزه با نفس است؛ مبارزه با هواست، و مبارزه با هوا، در رأس تمام کارهاى نیک و خودسازیها قرار دارد.
بشر ـ که در میان انواع عوامل و موجبات غفلت از خدا و از راه او محاصره شده و انگیزه‌های گوناگون، او را به‌سمت پایین و تنزل و سقوط می‌کشاند ـ فرصتی پیدا کند که در آن بتواند روح را ـ که روح انسان و باطن بشر، به عروج و اعتلا تمایل دارد ـ به سمت عروج و اعتلا سوق دهد و به خدا تقرب جوید و به اخلاق الهی، تخلق پیدا کند. ماه رمضان، چنین فرصتی است.
صوم النّفس امساک الحواس الخمس عن سائر المأثم» (غررالحکم: ح 5889). از امیرالمؤمنین علیه الصّلاة و السّلام نقل شده است که روزه نفس، غیر از روزه جسم و روزه شکم است. روزه نفس انسان این است که همه حواس پنجگانه او از گناهان امساک کنند. «و خلوّ القلب من جمیع اسباب الشّر»؛ دل از همه موجبات و اسباب شرّ و فساد خالى شود. با خداى متعال و با بندگان خدا، دل را صاف و بىغلّ و غش کنیم.
در بنای زندگی معنوی انسانها در هر زمان، همچنان‌که نماز لازم است و این نماز، رابطه‌ی معنوی میان انسان و خداست، و همچنان که زکات لازم است و این نکات، تزکیه‌ی مالی انسان می‌باشد، روزه هم واجب و ضروری است و این یکی از پایه‌های اصلی تکامل انسان و تعالی معنوی اوست; والا در طول زمان و با تغییر ادیان مختلف، این خط، ثابت و مستمر نمی‌ماند.
"لعلکم تتقون". یعنی این روزه، پلکانی به سمت تقوا و وسیله‌یی برای تأمین آن در وجود و دل و جان شماست نقطه‌ی مقابل تقوا، غفلت و بی‌توجهی و حرکت بدون بصیرت است.
دکتر عکرمه صبری امام و خطیب مسجدالاقصی :
روزه منجر به تهذیب و تزکیه نفس می شود، از سوی دیگر ماه رمضان ماه صبر و ماه آموزش اراده به روزه داران است. این ماه منجر به بهبود روابط انسانی میان مردم می شود، طی این ماه روزه داران از ارتکاب خطا و گناه برحذر هستند.
حجت الاسلام علیرضا اعرافی رئیس مرکز جهانی علوم اسلامی:
روزه در حقیقت قلب مجموعه ای از آموزه های دینی به شمار می رود، روزه تنها به معنای عدم خوردن و آشامیدن در مدت زمانی مشخص نیست، بلکه این عمل انسانی با مجموعه ای دیگر از آموزه های اخلاقی و اجتماعی گره خورده که مجموعه ای معنوی و روحانی را ایجاد می کند.
حامد مهیری استاد دانشگاه قاهره :
روزه روح و نفس را پاک و تزکیه می کند، در روزه گرفتن فواید بسیار زیاد جسمی و روحی نهفته است، چرا که روزه داری ارزشهای اخلاقی را مرتفع کرده، طاعت و عبادت را لذت بخش می کند و منجر به عروج نفس می شود، چرا که به خاطر فضیلتهای این ماه مسلمانان سعی دارند نسبت به ماههای دیگر خیر و نیکی بیشتری داشته باشند .
